Εκδότες-δημοσιογράφοι, εκδόσεις σχολικών βιβλίων και μία μήνυση

H καλή μέρα από το πρωί φαίνεται, ειδικά αν είναι Κυριακή και ο πρωινός καφές συνοδεύεται από απειλή μήνυσης. Ή αλλιώς, πως ένα ερώτημα βουλευτή στο ελληνικό κοινοβούλιο, μπορεί να οδηγήσει σε νομικές περιπέτειες έναν πολίτη που τόλμησε να το μεταφέρει στον ενδιαφερόμενο εκδότη-δημοσιογράφο…

Πρωινός ζεστός καφές, λίγη τσίμπλα ακόμη στο μάτι και σόσιαλ μίντια. Ένα τυπικό κυριακάτικο πρωινό δηλαδή.
Η είδηση που κυριαρχεί στην timeline του twitter αφορά μία “ιστορία διαπλοκής“, όπως μεταφέρεται από το The PressProject, μεταξύ υπουργείου παιδείας και τριών εκδοτών εφημερίδων, για την εκτύπωση τριών τίτλων βιβλίων με συνολικό κόστος περί τα δύο εκατομμύρια ευρώ. Αν μη τι άλλο ενδιαφέρον.
Σκαλίζοντας το δημοσίευμα, η πρώτη παρατήρηση είναι ότι τα αθροίσματα δεν “βγαίνουν”. Ενώ αναφέρει ότι οι εκδότες του Έθνους, του Πρώτου Θέματος και της Real News (Πήγασος, Εκδόσεις Πρώτο Θέμα και Real Media αντίστοιχα), μοιράστηκαν 2.392.461 ευρώ, τα ποσά των συνοδευτικών εγγράφων από τη δι@υγεια δεν ξεπερνούν τα 930.000 ευρώ. Η ιστορία αποκτά περισσότερο ενδιαφέρον.
Με λίγο ακόμη ψάξιμο, φτάνουμε στην αρχική πηγή της είδησης που δεν είναι άλλη από το ερώτημα της βουλευτή των Ανεξαρτήτων Ελλήνων, Σταυρούλας Ξουλίδου, στη Βουλή, σχετικά με τις εν λόγω συμβάσεις που έγιναν μεταξύ ΟΕΔΒ -πριν τον κλείσει η κυβέρνηση- και των εκδοτών. Σύμφωνα λοιπόν με το ερώτημα (εδώ το pdf) της Στ. Ξουλίδου, τα ποσά που αναγράφονται στα έγγραφα αποτελούν υπόλοιπα της αρχικής υποχρέωσης. Για το ποσό των 2,4 εκατ. ευρώ, επικαλείται τις τρεις αρχικές συμβάσεις του ΟΕΔΒ (από το 2009). Επειδή υπάρχει η εκκρεμότητα της μη δημοσίευσης των συμβάσεων του ΟΕΔΒ που επικαλείται η κα. Ξουλίδου, δεν θεωρώ (για την ώρα) δεδομένα τα συνολικά ποσά.
Εκείνο που μου κίνησε περισσότερο την περιέργεια, δεν ήταν τόσο τα ποσά, όσο το ότι αυτά αντιστοιχούν σε τρεις μόλις τίτλους (Πάπισσα Ιωάννα, Υπέροχη Ελλάδα, Αθήνα – 60 μορφές στο φως). Σημειώστε εδώ ότι ο τρίτος τίτλος (μεγέθους 140 σελίδων) δεν κυκλοφορεί στην αγορά, αλλά τυπώθηκε για να μπει στη σακούλα της Real News, στις 11/9/2010. Επίσης, με τιμές βιβλιοπωλείου η Πάπισσα Ιωάννα κοστολογείται από 15 έως 30 ευρώ. Τέλος, η τύχη του Υπέροχη Ελλάδα, αγνοείται, καθώς δεν το βρήκα ούτε σαν “δώρο”, ούτε σε βιβλιοπωλείο (σύμφωνα με το The PressProject το βιβλίο αυτό μπορεί να μην υπάρχει καν).

Γνωρίζοντας ότι το κόστος εκτύπωσης ενός “ραφτού” βιβλίου χωρίς σκληρό εξώφυλλο δεν ξεπερνά τα 2 με 3 ευρώ (και είναι ενδεχομένως ακόμη χαμηλότερο αν το τιράζ είναι της τάξης των δεκάδων χιλιάδων), προκύπτουν εύλογα ερωτήματα σχετικά με τον αριθμό των βιβλίων που προμηθεύτηκε το υπ. παιδείας από τους τρεις εκδότες. Ειδικά για την περίπτωση της Πάπισσας Ιωάννας, μιλάμε για μισό εκατομμύριο, ίσως και παραπάνω αντίτυπα. Από την άλλη, πόσο να υποθέσω ότι κόστισε η εκτύπωση βιβλίου που μπήκε σε σακούλα εφημερίδας; Δύο, τρία, πέντε ευρώ; Άρα, αν πήρε 900.000 η Real Media, πόσα βιβλία τύπωσε;

Γιατί ρωτάς; Θες να φας μήνυση;

Αν και δεν είμαι τέρας ευγένειας και ψυχραιμίας στα κοινωνικά δίκτυα, όταν πρόκειται για αμιγώς ειδησεογραφικό θέμα και αφορά συγκεκριμένα πρόσωπα στα οποία θέλω να απευθύνω ερώτημα, είμαι τυπικός όσο δε λέγεται. Σα Βρετανός κρατικός υπάλληλος.
Με το Νίκο Χατζηνικολάου έχουμε κάνει αρκετές συζητήσεις στο twitter. Τον έχω μάλιστα χαρακτηρίσει ίσως τον πιο ευφυή δημοσιογράφο σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των κοινωνικών δικτύων. Αν και είχαμε μικροεντάσεις στο παρελθόν, γενικά μπορούσαμε να βρούμε έναν κοινό τόπο συζήτησης (σ.σ. αρκεί να μην θεωρούσε ότι θίγεται η προσωπικότητά του, οπότε και γίνεται “πύραυλος”). Έτσι λοιπόν, έκρινα ότι έπρεπε να παραπέμψω το ερώτημα της κας Ξουλίδου, αλλά και την εύλογη απορία που είχα σχετικά με τα αντίτυπα που αντιστοιχούν στα ποσά, στο λογαριασμό του Χατζηνικολάου. Στο tweet μου παρέθεσα το pdf του ερωτήματος Ξουλίδου, ώστε να καταλάβει σε τι αναφέρομαι (και ότι δεν έβγαλα τα στοιχεία από την κοιλιά μου).
Η στιχομυθία που ακολούθησε είναι αποκαλυπτική:
Αποτέλεσμα της “αναίδειάς” μου ήταν μία ωραιότατη απειλή για μήνυση και μπλοκάρισμα του λογαριασμού μου, δώρο. Προσοχή στη λεπτομέρεια: δεν υιοθέτησα καν τα δεδομένα της κοινοβουλευτικής παρέμβασης της Στ. Ξουλίδου, αλλά ρώτησα “αν ισχύει“. Επίσης διευκρίνισα για το συνολικό ποσό από το υπόλοιπο.
Εννοείται ότι απάντηση δεν πήρα ποτέ για τον αριθμό των βιβλίων, παρά μόνο το γνωστό ρητό του Σημίτη (ναι, αυτού που πρωθυπούργευε με υπουργό τον Άκη Τσοχατζόπουλο) “αν έχετε στοιχεία, να πάτε στον εισαγγελέα“. Α, ναι, κι αυτό για την ψευδωνυμία, αλλά έχει γίνει τόσο βαρετό, που πλέον το προσπερνάω με χαμόγελο.
Καλέ μου Νίκο Χατζηνικολάου, δεν είχα στοιχεία. Γι’ αυτό ρώτησα. Για να μάθω. Δημόσια. Εσένα απευθείας. Τον άμεσα ενδιαφερόμενο.
Μετά από αυτήν τη στάση, θα είμαι κακός να σκεφτώ ότι η Ξουλίδου έπιασε λαβράκι; Ότι λύνονται διάφορες απορίες για το πώς και πόσο προωθεί την κυβέρνηση ένας αυτοαποκαλούμενος “αντιμνημονιακός” δημοσιογράφος; Ότι ακόμη κι αν θέλετε, ούτε μπορείτε, ούτε πρόκειται να ελέγξετε ποτέ την εξουσία;  Κι άλλες παρόμοιες “κακεντρέχειες”.

Ένας τυπώνει, όλοι κερδίζουν;

Ψάχνοντας λίγο περισσότερο (και με υπόδειξη ενός φίλου από το Facebook) βρήκα κάποιες, μάλλον χρήσιμες για την εξαγωγή συμπερασμάτων, πληροφορίες.
Οι τρεις εφημερίδες που ανήκουν στις αντίστοιχες εκδοτικές εταιρείες που πήραν τις συμβάσεις για τα βιβλία, το Έθνος (Πήγασος), το Πρώτο Θέμα και η Real News (Real Media), τυπώνονται από την ίδια εταιρεία. Πιο συγκεκριμένα την IRIS Εκτυπώσεις. Άρα είναι πολύ πιθανό τα τρία βιβλία, οι εκτυπώσεις των οποίων μοιράστηκαν στις τρεις εκδοτικές, να τυπώθηκαν κι αυτά από το ίδιο τυπογραφείο.
Ακόμη πιο ενδιαφέρον, το γεγονός ότι το μετοχικό σχήμα της IRIS Εκτυπώσεις περιλαμβάνει δύο μόνο μετόχους, από 50% ο καθένας: ΔΟΛ και ΠΗΓΑΣΟΣ (Μπόμπολας).

To ίδιο τυπογραφείο (IRIS) τυπώνει τις εφημερίδες Real News, Πρώτο Θέμα και Έθνος.

Ελλείψει άλλων πόρων και κυρίως κρατικής διαφήμισης, έπρεπε να βρεθεί τρόπος να συνεχιστεί η παραδοσιακή σχέση κυβερνήσεων-εκδοτών εφημερίδων. Οι μεν παρέχουν δημόσιο χρήμα στους δε, προκειμένου να εξασφαλίζουν την υποστήριξη των ΜΜΕ και τούμπαλιν. Στην προκειμένη περίπτωση το λογικό συμπέρασμα είναι ότι ενώ την κυρίως δουλειά αναλαμβάνει ένα εταιρικό σχήμα (IRIS) που ανήκει στους δύο βασικότερους μιντιάρχες της χώρας, τα χρήματα διαχέονται και προς άλλα εξίσου σημαντικά ΜΜΕ, τα οποία μοιράζονται τους τίτλους των υπό έκδοση βιβλίων.
Το δημόσιο πολλοί εμίσησαν. Το δημόσιο χρήμα ουδείς.
Ζaphod
Υ.Γ. Επειδή διαβάζω αρκετά σχόλια που συγκρίνουν την πριν με την μετά ΟΕΔΒ εποχή, επισημαίνω και πάλι ότι οι εν λόγω συμβάσεις έγιναν από τον ΟΕΔΒ. Οι εκδότες εφημερίδων σιτίζονται, είτε υπάρχει, είτε όχι Οργανισμός. Ως υπεργολάβοι.
 http://galaxyarchis.wordpress.com/2013/10/20/chatzinikolaou-apeiles/