Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΝΕΚΡΗ ΚΑΤΑΧΩΝΙΑΣΤΗΚΕ ΞΕΧΑΣΜΕΝΗ ΣΕ ΔΙΑΣΩΛΗΝΩΣΗ

(Πεμ. 26/5/16 – 14:40)                 
ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΑΡΘΡΟ ΣΤΟ BLOOMBERG ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΟΥ EUROGROUP  
Του LEONID BERSHIDSKY*  

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης χαιρέτισαν τη νέα συμφωνία τους για την Ελλάδα ως "σημαντική εξέλιξη". Στην πραγματικότητα, πρόκειται για την αρχή μίας μόνιμης "επικάλυψης" σχεδιασμένης για να καταστήσει το δυσεπίλυτο ελληνικό πρόβλημα μη-θέμα πολιτικά για τους Ευρωπαίους εταίρους της Ελλάδας και να μειώσει τον χρηματοδοτικό κίνδυνο και το ρίσκο για τη φήμη του ΔΝΤ. Είναι το ισοδύναμο της κατάργησης των ωρών επισκεπτηρίου σε μία πτέρυγα όπου ένας ασθενής "μαραζώνει" διασωληνωμένος.

Από τότε που η Ελλάδα συμφώνησε σε ένα ευρωπαϊκής στήριξης πρόγραμμα διάσωσης ύψους 86 δισ. ευρώ τον προηγούμενο Ιούλιο, το ΔΝΤ φωνάζει για το γεγονός ότι το χρέος της χώρας δεν είναι βιώσιμο. Το Ταμείο έχει αρνηθεί να συμμετάσχει στο πρόγραμμα διάσωσης, εκτός αν η Ευρώπη συμφωνήσει να μειώσει το χρέος, δημιουργώντας πολιτικά προβλήματα για τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που υπερασπίστηκαν το σχέδιο διάσωσης, ειδικά για τη γερμανική.

Οι ψηφοφόροι στη Γερμανία δεν θέλουν να καταλήξουν να πληρώσουν τον λογαριασμό για μία άλλη χώρα που δεν μπορεί να συμμαζέψει τα του οίκου της. Η κυβέρνηση της Γερμανίας δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει ψηφοφόρους στις επερχόμενες γενικές εκλογές του 2017. Εκτός αυτού, η διατύπωση αμφιβολιών για τη βιωσιμότητα της συμφωνίας είναι ανεπιθύμητη καθώς το ίδιο το project της Ευρωπαϊκής Ένωσης βάλλεται από τους υπέρμαχους του Brexit στο Ηνωμένο Βασίλειο και τα δεξιά λαϊκιστικά κόμματα στην ευρωπαϊκή ήπειρο.

Το ΔΝΤ έχει τους δικούς του λόγους να ζητά ηχηρά και δημόσια την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Η Ελλάδα οφείλει περίπου 14 δισ. δολ. στο Ταμείο και πρόκειται για ένα σχετικά δαπανηρό και επαχθές χρέος. Το ΔΝΤ ανησυχεί για την ικανότητα της Ελλάδας να αποπληρώσει και θέλει η Ευρώπη να αναχρηματοδοτήσει τις υποχρεώσεις, διαφορετικά η ηγεσία του είναι επίσης πολιτικά εκτεθειμένη: Τα αναπτυσσόμενα κράτη αδυνατούν να καταλάβουν γιατί το ΔΝΤ έχει υπάρξει τόσο γενναιόδωρο με την Ελλάδα και υποψιάζονται φιλοευρωπαϊκή μεροληψία. Είναι πολιτικά αδύνατον για το ΔΝΤ να είναι το πρώτο που θα παράσχει ελάφρυνση χρέους -στην αναγκαιότητα της οποίας επιμένει- και να διαγράψει ορισμένα από τα δικά του δάνεια, όπως πρότεινε πρόσφατα ο πρώην αξιωματούχος του ΔΝΤ Ashoka Mody.

Οι Ευρωπαίοι θέλουν το ΔΝΤ να συμμετάσχει και να μην κάνει τόση φασαρία -όπως έγινε με την πρόσφατη έκθεσή του για δραστική μείωση χρέους που έλαβε μεγάλη δημοσιότητα- τουλάχιστον μέχρι τις επόμενες γερμανικές γενικές εκλογές. Όπως αναφέρει σε ανάρτηση ιστολογίου ο οικονομολόγος Constantin Gurdgiev που έχει ως έδρα του το Δουβλίνο:

Οι πάντες -από τους Έλληνες έως τους ευρωκράτες και τους ασθενείς σε άσυλα για παράφρονες- γνωρίζουν ότι η Ελλάδα είναι αφερέγγυα και ότι οποιαδήποτε συμφωνία από την οποία απουσιάζουν μαζικές εκ των προτέρων δεσμεύσεις για διαγραφές χρέους δεν είναι βιώσιμη. Ωστόσο, εάν το ΔΝΤ ενταχθεί στην ομάδα αυτών που απαρνούνται την πραγματικότητα, τότε τουλάχιστον θα πρέπει να υπάρχει αξίωση, σύμφωνα με τους τύπους, για υπαρκτή βιωσιμότητα. Την Ευρώπη δεν την ενδιαφέρει η επίτευξη πραγματικών λύσεων. Την ενδιαφέρει να φτιάχνει τη δημόσια εικόνα.

Σε αντάλλαγμα για την επίσημη έγκρισή του το ΔΝΤ θέλει οι Ευρωπαίοι να εγγυηθούν την αποπληρωμή αυτών που του οφείλει η Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων των 1,7 δισ. δολαρίων που λήγουν φέτος.

Ως αποτέλεσμα της τελευταίας συμφωνίας και τα δύο μέρη πήραν κατά κάποιο τρόπο αυτό που ήθελαν. Το Eurogroup συμφώνησε να εξετάσει τη μείωση του ελληνικού χρέους μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος διάσωσης το 2018, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας για "πρόωρη μερική εξόφληση των υφιστάμενων επίσημων δανείων προς την Ελλάδα” που θα περιλαμβάνει τα δάνεια του Ταμείου. Ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών Jeroen Dijsselbloem που προεδρεύει του Eurogroup, εξήγησε ότι αυτό μπορεί να γίνει με τα περίπου 20 δισ. ευρώ που είχαν προβλεφθεί, αλλά δεν έχουν χρησιμοποιηθεί, για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών.

Οι Ευρωπαίοι συμφώνησαν επίσης να αποδεσμεύσουν την επόμενη δόση ύψους 10,3 δισ. ευρώ με μια σειρά εκταμιεύσεων κατά τη διάρκεια του έτους, εξαλείφοντας οποιαδήποτε απειλή καθυστέρησης στις αποπληρωμές του ΔΝΤ το 2016.

Έχοντας λάβει αυτές τις υποσχέσεις, το ΔΝΤ υποχώρησε από την προηγούμενη απαίτησή του για άμεση απόφαση αναφορικά με τη μείωση του χρέους και υποσχέθηκε να συμμετάσχει στο τρέχον πρόγραμμα διάσωσης, αφότου δοθεί η έγκριση από το διοικητικό του συμβούλιο. Όλοι είναι χαρούμενοι: Οι πολιτικοί κίνδυνοι έχουν ελαχιστοποιηθεί στο άμεσο μέλλον και δεν έχουν αναληφθεί συγκεκριμένες δεσμεύσεις -τα εμπλεκόμενα μέρη απλώς συμφώνησαν να συνεργαστούν ως εταίροι και όχι ως αντίπαλοι.

Όμως τι γίνεται με την ίδια την Ελλάδα; Για να εξασφαλίσει την επόμενη δόση του προγράμματος, το κοινοβούλιο της χρειάστηκε να περάσει σειρά από αυξήσεις φόρων, που αυξάνουν τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας και τα τέλη στα καύσιμα, τα τσιγάρα και τη χρήση ίντερνετ. Προηγουμένως, η ελληνική βουλή είχε εγκρίνει περικοπές συντάξεων. Το νέο ταμείο ιδιωτικοποιήσεων που απαιτείται από τη συμφωνία διάσωσης επίσης νομοθετήθηκε. Η αριστερή κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα προωθεί όλα αυτά τα μέτρα παρά τη θέλησή της, μόνο και μόνο για μην ανακοπεί η ροή των χρημάτων. Οι φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται από τους πιστωτές είναι άτολμες και αναποτελεσματικές. Όπως έγραψε την Τετάρτη στο twitter ο πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου Guy Verhofstadt: "Η Ελλάδα περνάει νόμους χωρίς να τους εφαρμόζει. Εάν συνεχίσουμε να αγνοούμε την πραγματικότητα η νέα δόση θα είναι άλλη μια σπατάλη των χρημάτων των φορολογουμένων”.

Η Ελλάδα δεν έχει εμφανίσει καλές οικονομικές επιδόσεις από τη συμφωνία διάσωσης και μετά. Παρότι δημοσκόπηση του Bloomberg προβλέπει πτώση της οικονομικής δραστηριότητας κατά 0,7% φέτος και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει μείωση 0.3% το πρώτο τρίμηνο του έτους, το ΑΕΠ της Ελλάδας συρρικνώθηκε κατά 1,2%. Η ανεργία είναι κολλημένη πάνω από το 24%, όπως ήταν και πριν τη συμφωνία. Η είσπραξη φόρων έχει κάπως βελτιωθεί, αλλά οι κρατικές δαπάνες αυξάνονται με ταχύτερο ρυθμό. Το εμπορικό ισοζύγιο δεν έχει βελτιωθεί. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι ξεκινά κάποιου είδους ανάκαμψη και ότι η Ελλάδα θα μπορέσει να συντηρήσει τον εαυτό της χωρίς περαιτέρω βοήθεια μετά το 2018.

Ωστόσο, η ανακωχή ανάμεσα στο Eurogroup και το ΔΝΤ, σημαίνει ότι ακόμη και στο πιθανό ενδεχόμενο που η Ελλάδα χρειαστεί περισσότερα χρήματα το 2018, που θα γίνει το αντικείμενο της δημόσιας συζήτησης μετά τις γερμανικές εκλογές και η συζήτηση αυτή θα είναι πιο χαμηλόφωνη από ότι την τελευταία φορά, διότι θα είναι ζήτημα αναχρηματοδότησης και μετακύλισης των προηγούμενων δανείων. Το τελικό αποτέλεσμα της προόδου της Τετάρτης δεν είναι άφεση χρέους για την Ελλάδα – είναι η αρχή του υποβιβασμού της χώρας στην κατάσταση ενός χρόνιου μισο-ξεχασμένου προβλήματος. Όπως ένας εγκεφαλικά νεκρός και διασωληνωμένος συγγενής σε κάποιο νοσοκομείο, η Ελλάδα θα συνεχίσει μετά βίας να αναπνέει διότι κανείς δεν θέλει να τραβήξει την πρίζα -αλλά ούτε νοιάζεται να επιχειρηματολογήσει για θεραπείες στο προσκέφαλο του ασθενή.  

*Πηγή:BLOOMBERG

Πέμπτη 26 Μαΐου 2016

iskra.gr