Θεσσαλονίκη: Δεν βρίσκουν τη…Μέση Οδό για τις βυζαντινές αρχαιότητες

Του Γιάννη Συμεωνίδη
Η εύρεση σημαντικών βυζαντινών αρχαιοτήτων στον υπό κατασκευή σταθμό «Βενιζέλου» του μετρό έχει αναστατώσει την Θεσσαλονίκη. Πέρα από το επιστημονικό ενδιαφέρον γεννιούνται ευκαιρίες τουριστικής αξιοποίησής τους. Από την άλλη, η εταιρεία κατασκευής Αττικό Μετρό Α.Ε. καταγγέλλεται πως προσπαθεί να κρύψει πίσω από δικαιολογίες περί μη τεχνικής λύσης το πραγματικό πρόβλημα, που δεν είναι άλλο από την οικονομική της στενότητα…
Η Μέση Οδός ή Λεωφόρος των Βυζαντινών υπήρξε το κέντρο της κοσμικής Θεσσαλονίκης, της αποκαλούμενης «Συμβασιλεύουσας», αφού μόνο το κλέος της Κωνσταντινούπολης ήταν μεγαλύτερο κατά τους πρώτους μετά Χριστό αιώνες. Σε αυτήν τη λεωφόρο βρισκόταν το κέντρο της αγοράς που, όπως περιγράφουν ιστορικές πηγές, ήταν τόσα τα πλήθη τα οποία τη διέσχιζαν ώστε ήταν ευκολότερο να μετρήσεις τους κόκκους της άμμου. Είναι ο δρόμος που διέσχιζαν οι έμποροι που έφταναν στη Θεσσαλονίκη από όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Έλληνες, Βούλγαροι, Ρώσοι, Ούγγροι, Ιταλοί, Ισπανοί, Πορτογάλοι, Γαλάτες, Σύριοι, Αιγύπτιοι ήταν μερικοί μόνο από τους λαούς που χρησιμοποιούσαν τη Μέση Οδό…
Αναμένεται έκτακτο δημοτικό συμβούλιο

Αρκετούς αιώνες αργότερα η Θεσσαλονίκη δεν διαθέτει τη διεθνή ακτινοβολία του βυζαντινού της παρελθόντος. Κάθε άλλο μάλιστα, αν σκεφτεί κανείς πως της λείπουν ακόμα και στοιχειώδη έργα υποδομής. Ίσως να πρόκειται για ιστορική ειρωνεία, αλλά είναι ακριβώς οι εργασίες για την κατασκευή μετρό, οι οποίες έχουν καθυστερήσει δεκαετίες, που έφεραν στην επιφάνεια τη Μέση Οδό στην ολότητά της. Την ίδια ώρα, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, ο οποίος αναμένεται να συγκαλέσει έκτακτο δημοτικό συμβούλιο για το ζήτημα την ερχομένη εβδομάδα, εμφανίζεται ανοικτός στο να εξεταστούν όλες οι πιθανές λύσεις…
Ο σταθμός «Βενιζέλου» υπολογίζεται πως θα έχει την τέταρτη μεγαλύτερη επιβατική κίνηση στο σύνολο των 13 σταθμών της βασικής γραμμής του μετρό Θεσσαλονίκης. Με Υπουργική Απόφαση αποφασίστηκε η μεταφορά των αρχαιοτήτων στο στρατόπεδο «Παύλου Μελά» ή σε άλλο χώρο στην πόλη. Ωστόσο, αρχαιολόγοι εκτιμούν πως ο δημόσιος χώρος γύρω από το Αλκαζάρ και το Μπεζεστένι παρέχει δυνατότητες ανασχεδιασμού των κλιμάκων πρόσβασης στο δεύτερο επίπεδο του σταθμού…
«Δεν φταίνε οι αρχαιότητες για τις καθυστερήσεις»
«Θέλουν να επιρρίψουν στις αρχαιότητες την ευθύνη για τις καθυστερήσεις στην κατασκευή του μετρό. Πρόκειται για έναν υπέροχο αρχαιολογικό χώρο, από τη στιγμή που έχει σωθεί όλος ο δρόμος. Η βυζαντινή Θεσσαλονίκη, άλλωστε, είναι τόσο σημαντική όσο η Αθήνα των κλασικών χρόνων. Κατεβαίνεις από την Εγνατία πεντέμισι μέτρα και βρίσκεσαι σε αντίστοιχο δρόμο του 6^ου αιώνα μ. Χ.», σημειώνει στο www.koutipandoras.gr η Δέσποινα Κουτσούμπα, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, στην καμπάνια συλλογής υπογραφών του οποίου έχουν ήδη λάβει μέρος και πολλοί ξένοι καθηγητές των καλύτερων πανεπιστημίων, όπως αυτό της Οξφόρδης.
Η ίδια ζητά ανασχεδιασμό, μέσω της εύρεσης τεχνικής λύσης που θεωρούν υλοποιήσιμη πολλοί επιστήμονες, για να αναδειχθεί το εύρημα ως επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος εντός του σταθμού «Βενιζέλου». «Αν ανοίξει στο κοινό για τους επόμενους μήνες, μέχρι να ανασχεδιαστεί ο σταθμός, θα αυξηθεί κατά πολύ η τουριστική κίνηση στην Θεσσαλονίκη», συμπληρώνει η κα Κουτσούμπα…
Αττικό Μετρό: «Δεν μπορούμε»…
Από την πλευρά του, ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Έργων, Στράτος Σιμόπουλος έχει δηλώσει πως ναι μεν σέβεται απολύτως την αξία των ευρημάτων, ωστόσο θεωρεί πως δεν υπάρχει τεχνική λύση ενσωμάτωσής τους στο σταθμό «Βενιζέλου». Ταυτοχρόνως, υποστηρίζει πως δεν μπορεί να καταργηθεί ο σταθμός επειδή το έργο θα είναι «κουτσουρεμένο», προσθέτοντας πως ο ανασχεδιασμός του θα το πάει χρόνια πίσω.
Στο ίδιο μήκος κύματος έχει κινηθεί κι ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Αττικό Μετρό Χρήστος Τσίτουρας, ο οποίος έχει υποστηρίζει πως η εταιρεία διερεύνησε επί ένα τρίμηνο τη δυνατότητα κατασκευής του σταθμού χωρίς να απαιτείται η μεταφορά των αρχαιοτήτων, αλλά η μελέτη απόδειξε ότι δεν υπάρχει καμία ασφαλής τεχνική λύση. Ο ίδιος, εξάλλου, έχει επισημάνει πως οποιαδήποτε σκέψη είτε για κατάργηση του σταθμού είτε για αλλαγή στο σχεδιασμό του θα επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στη χρηματοδότηση του έργου, με ορατό κίνδυνο την απένταξή του από την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, πέρα από συγκοινωνιακές, κυκλοφοριακές, περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες.
 http://www.koutipandoras.gr/33366