Ο ΠΕΛΑΡΓΟΣ ΚΙ Ο ΣΥΡΙΖΑ

(Πεμ. 3/9/15 - 00:05)             
Του ΘΩΜΑ ΜΑΥΡΟΦΙΔΗ*

«O συνταγματάρχης που κάθεται δίπλα στο οδηγό, ένας άντρας στα 50, µε φαρδιούς ώμους και ηλιοκαμένο πρόσωπο, γυρίζει πίσω στον Αλέξανδρο και το συνεργείο.

– Τώρα καταλαβαίνετε γιατί σας είπα ν” αφήσετε το αυτοκίνητό σας στο στρατόπεδο. H συνοριακή ζώνη είναι συχνά υπονομευμένη ζώνη. Θα κινδυνεύατε να µπείτε σε ναρκοπέδια...

Βλέπουν τότε μπροστά τους πάνω στο ξύλινο πάτωμα της γέφυρας τρεις χρωματιστές λουρίδες, τριάντα πόντους η καθεμία.

Άσπρη για την ουδέτερη ζώνη στη μέση. Κόκκινη για την Τουρκία και γαλάζια για την Ελλάδα. Μια περίεργη στενόμακρη σημαία που χωρίζει τη γέφυρα στα δυο. Τα σύνορα.

O συνταγματάρχης πατάει τη γαλάζια γραμμή. Μένει ακίνητος µια στιγμή.

Έπειτα σηκώνει το ένα πόδι και στέκει έτσι σα πελαργός.

Στρέφει το κεφάλι του στον Αλέξανδρο.

– Αν κάνω ένα βήμα, λέει χαμογελώντας αινιγματικά, είμαι… αλλού…

Γυρίζει και κοιτάζει τον τούρκο φρουρό.

– … ή πεθαίνω, συμπληρώνει.

Σιωπή. Το βουητό του ποταμού».

(Αποσπάσματα από το σενάριο της ταινίας του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Το μετέωρο βήμα του πελαργού» – η έμφαση, δική μου)

Ο «κομματικός» κι ο «κοινωνικός» ΣΥΡΙΖΑ λοιπόν. Αυτή είναι η νέα ιδέα του Αλέξη Τσίπρα. Δεν ξέρω τι μπορεί να σημαίνει «κοινωνικός ΣΥΡΙΖΑ», αλλά μπορώ να φανταστώ· ξέρω όμως, τι σημαίνει «κομματικός». Κι αυτό που ξέρω, αφορά κάθε κόμμα – όχι μόνο τον ΣΥΡΙΖΑ.

Κάθε κοινωνικός οργανισμός – κι αυτό περιλαμβάνει και τους πολιτικούς οργανισμούς, όπως είναι τα κόμματα – έχει κάποια κοινά χαρακτηριστικά με κάθε άλλο οργανισμό. Τι είναι λοιπόν κοινό ανάμεσα σε ένα κόμμα, μια εταιρεία, μια κρατική δομή; Τρία πράγματα κατά βάση: 1. Λαμβάνουν αποφάσεις, 2. Έχουν μέλη, 3. Χρησιμοποιούν παγιωμένες διαδικασίες. Αυτά είναι τα βασικά γνωρίσματα κάθε τύπου οργανισμού.

Οι οργανισμοί λοιπόν, λαμβάνουν αποφάσεις, που οδηγούν στις επόμενες αποφάσεις κ.ο.κ. Οι αποφάσεις, μπορούν να ληφθούν μόνον από μέλη κι επίσης δεσμεύουν μόνον τα μέλη. Κι ακόμα, η ιδιότητα του μέλους ή η ανάκλησή της, υλοποιείται με αποφάσεις επίσης. Τέλος, υπάρχουν διαδικασίες, οι οποίες, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, θεωρείται ότι διασφαλίζουν τη λήψη «ορθών» αποφάσεων. Το αν αυτό γίνεται ιεραρχικά, όπως π.χ. σε μια εταιρεία ή έναν στρατό ή δημοκρατικά σε διάφορες εκδοχές (π.χ. «δημοκρατικός συγκεντρωτισμός», «άμεση δημοκρατία» κ.α.) είναι άλλο θέμα. Η ουσία βρίσκεται αλλού: οι τρεις αυτές προϋποθέσεις, είναι απαρέγκλιτες ώστε ο οργανισμός να υπάρχει. Να μπορεί δηλαδή να οριοθετηθεί από ο,τιδήποτε άλλο.

Ακόμα και το ΠΑΣΟΚ, όταν αποφάσισε να υπερψηφίσει τον Γιώργο Παπανδρέου με «λαϊκό δημοψήφισμα», υποχρεώθηκε να τηρήσει τα προσχήματα: οι ψηφοφόροι, πρώτα εγγράφονταν ως μέλη του ΠΑΣΟΚ, και μετά ψήφιζαν (τον σωτήρα της περιόδου εκείνης). Τι είναι λοιπόν ο «κοινωνικός» ΣΥΡΙΖΑ; Είναι ακριβώς η προσπάθεια να θολώσει η οριοθέτηση του ΣΥΡΙΖΑ. Η ιδιότητα του μέλους παύει να έχει σημασία – αυτό είναι το πρώτο. Μπορεί μάλιστα να είναι και μειονέκτημα: ο «κομματικός» ΣΥΡΙΖΑ, πρέπει να ταιριάξει με τον «κοινωνικό». Ό,τι ξεχωρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ από ο,τιδήποτε άλλο, πρέπει να βγει από τη μέση: είναι αρνητικό.

Το δεύτερο θύμα παράλληλα με τα όρια, είναι οι διαδικασίες. Οι αποφάσεις, εδώ και πάνω ίσως από έναν χρόνο, λαμβάνονται από μια στενή ομάδα, γύρω από τον Αλέξη Τσίπρα. Οπότε, δεν υπάρχουν παγιωμένες διαδικασίες που να εγγυώνται ότι οι αποφάσεις αυτές είναι αποφάσεις του ΣΥΡΙΖΑ (δηλαδή: των μελών του οργανισμού). Έτσι βέβαια, τα όρια του ΣΥΡΙΖΑ συρρικνώνονται στα όρια του περιβάλλοντος του απελθόντος πρωθυπουργού. Η διάκριση κόμμα/όχι-κόμμα, μετατρέπεται στη διάκριση φίλος-Τσίπρα/όχι-φίλος-Τσίπρα. Όποιος βρίσκεται εκτός του ορίου, εκτός του «αρχηγικού κύκλου», δεν είναι ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ, βρίσκεται από τη μέσα πλευρά του ορίου του «εσωτερικού κύκλου». Εκεί λαμβάνονται οι αποφάσεις, εκεί λειτουργούν οι όποιες διαδικασίες για τη λήψη τους, εκεί αξιολογείται η εφαρμογή τους και σχεδιάζονται οι επόμενες. Τέλος, ο «κύκλος των φίλων» αποφασίζει αυθεντικά ποιος είναι μέλος του (κι άρα η άποψή του μπορεί να έχει σημασία) και ποιος όχι. Τα μέλη εκτός του κύκλου, αποκτούν διακοσμητικό χαρακτήρα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έτσι, γίνεται μια στενή ομάδα που θέτει πλέον το δικό της όριο. Και το όριο αυτό, το οποίο δεν κρύβεται άλλωστε παρά διακηρύσσεται ανοικτά, είναι η παραμονή στην εξουσία. Η «νέα» διάκριση που προβάλλεται είναι «εμείς-οι-νέοι/οι-άλλοι-οι-παλιοί». Ποιος θα έχει την εξουσία, «οι νέοι» ή «οι παλιοί»; Το γεγονός ότι η προτεινόμενη πολιτική κι από «τους νέους» κι από «τους παλιούς» είναι ακριβώς η ίδια, πρέπει πάση θυσία να αποκρυβεί. Η διάκριση Δημοκρατία/Υποταγή πρέπει να ξεπεραστεί. Εξ ου και ο τίτλος της ΑΥΓΗΣ της 22/8/2015, «Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν δραπετεύει από την πραγματικότητα». Η πραγματικότητα για την ομάδα Τσίπρα, είναι πλέον εκείνη που η ίδια βλέπει από τη στιγμή που πάτησε σταθερά στην άλλη πλευρά του ορίου.

«– Αν κάνω ένα βήμα, λέει χαμογελώντας αινιγματικά, είμαι… αλλού…»

Αυτό το «αλλού», η παραμονή δηλαδή στη λογική του μνημονίου, επιβάλλει διαφορετικές διακρίσεις. Για παράδειγμα, «πλεόνασμα/έλλειμμα» και «αξιοπιστία-έναντι-των-εταίρων/αναξιοπιστία». Αφού λοιπόν ο Αλέξης Τσίπρας επιλέγει να μπορέσει να παραμείνει με κάθε τρόπο στην εσωτερική πλευρά του ορίου «εξουσία/αντιπολίτευση», δηλαδή στην πλευρά της εξουσίας, αναγκάζεται να αποδεχθεί και την νέα «πραγματικότητα»· δηλαδή, τα πράγματα όπως τα βλέπουν οι «εταίροι».

Αυτής της μορφής ο «ρεαλισμός» βεβαίως, ουδεμία σχέση έχει με τον ριζοσπαστισμό που ο ΣΥΡΙΖΑ επιμένει να φέρει στον τίτλο του. Ο ριζοσπαστισμός είναι ακριβώς η τάση που αμφισβητεί τις κυρίαρχες διακρίσεις στην κοινωνία, το κυρίαρχο μοντέλο, την κυρίαρχη «πραγματικότητα» και προτείνει μιαν άλλη ζωή. Αφού όμως ο κ. Τσίπρας επιλέγει πλέον κάτι άλλο, τότε είναι ανάγκη κι η ελληνική κοινωνία να επιλέξει αναλόγως. Διότι, αυτό είναι το «μικρό πρόβλημα» που δημιουργεί η Δημοκρατία, ότι πρέπει να πείσεις κι άλλους για το πώς έχουν – και κυρίως για το πώς θα μπορούσαν να έχουν – τα πράγματα. Οπότε ο Αλέξης Τσίπρας, πότε οικτίροντας τον εαυτό του ως «λυγισμένο μαχητή», πότε με απροσμέτρητη αλαζονεία («έκανα ό,τι περισσότερο θα μπορούσε να κάνει ο οποιοσδήποτε»), ξεπερνά το στάδιο του πελαργού που ισορροπεί στο όριο και θυμίζει, όλο και περισσότερο, την αλεπού με την κομμένη ουρά στο γνωστό μύθο του Αισώπου. Και μας καλεί να τον ακολουθήσουμε στη νέα άποψή του περί «πραγματικότητας», που συμπυκνώνεται στην δική του πραγματικότητα (παραμονή στην εξουσία) και στη δική μας πραγματικότητα (παραμονή στα μνημόνια). Ζητά να αφεθούμε στην (διάτρητη από την εμπειρία) «αυθεντία του», την αυθεντία της στενής ομάδας γύρω του, που «εγγυάται» (με ποια εχέγγυα;) ότι θα εφαρμόσει μεν το μνημόνιο, αλλά «καλύτερα» από ό,τι οι προηγούμενοι. Λες και οι προηγούμενοι ήταν απλώς ανίκανοι κι ως εκ τούτου πετάχτηκαν στο περιθώριο, ενώ εκείνος είναι ο φωτισμένος Εθνάρχης· τη στιγμή μάλιστα που η κυβερνητική πολιτεία του, έχει εμπειρικά αποδείξει μια πλήρη ανικανότητα κι όχι μόνο στο πεδίο της διαπραγμάτευσης.

Οπότε, δεν θα πάρω άλλο, ευχαριστώ. Η «αυτοδυναμία Τσίπρα», είναι η αυτοδυναμία της πραγματικότητας όπως την βλέπουν οι δανειστές. Κι αυτή την εκδοχή, την έχουμε ζήσει ήδη επί μια πενταετία, είτε με αυτοδύναμες κυβερνήσεις είτε με συμμαχικές. Η ελληνική κοινωνία έχει μπροστά της λύσεις, αλλά μπορεί να τις δει με μια μόνο προϋπόθεση: να μπορέσει να δει πέρα από το όριο που προτείνουν τα κόμματα του μνημονίου.

«- … ή πεθαίνω, συμπληρώνει.

Σιωπή. Το βουητό του ποταμού»

Υ.Γ. προς τους συντρόφους που πρόσκεινται στην «κίνηση των 53+»: Όσοι μεταξύ σας σύντροφοι, παραμένετε σ’ αυτή τη νέα εκδοχή του ΣΥΡΙΖΑ, αναρωτηθείτε: είστε ΣΥΡΙΖΑ; Κι αν πιστεύετε ότι είστε, τότε: είναι κι ο Αλέξης, ΣΥΡΙΖΑ; Ή δεν υπάρχουν όρια τελικά, κι «όλα παίζουν» την ώρα που η χώρα πεθαίνει;

*Πηγή: www.imerodromos.gr

Πέμπτη 3 Σεπτεμβρίου 2015

iskra.gr