«ΣΤΑΣΗ ΠΛΗΡΩΜΩΝ, ΟΙ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΩΡΕΣ»

Κ. ΛΑΠΑΒΙΤΣΑΣ, Θ. ΜΑΡΙΟΛΗΣ Με θέμα «Στάση πληρωμών, οι επόμενες ώρες» πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρατο απόγευμα (26/09) συζήτηση που διοργάνωσε το Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής στην αίθουσα της ΕΣΗΕΑ.
Στη συζήτηση συμμετείχαν οι πανεπιστημιακοί: Γ. Κατρούγκαλος (συνταγματολόγος στο Δ.Π.Θ), Κ. Λαπαβίτσας (οικονομολόγος στη σχολή Ανατολικών και Αφρικανικών μελετών στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου - SOAS), Θ. Μαριόλης (οικονομολόγος στο Πάντειο πανεπιστήμιο) και Σ. Μαρκέτος (ιστορικός στο Α.Π.Θ)
**Παραθέτουμε ακολούθως μια σύνοψη των τοποθετήσεων των Θ. Μαριόλη και Κ. Λαπαβίτσα, οι οποίοι αναφέρονται κυρίως στην οικονομική πλευρά και  προεκτάσεις της στάσης πληρωμών και της εξόδου από το ευρώ:

Θ. ΜΑΡΙΟΛΗΣ:
Υποστήριξε ότι όσο η Ελλάδα είναι στη ζώνη του ευρώ, τα μοναδικά εργαλεία που υπάρχουν στην ΕΕ, είναι μέτρα όπως αύξηση φόρων, μείωση κρατικών δαπανών, μείωση μισθών και όλα αυτά οδηγούν στην ύφεση.
«Ο ισοσκελισμός του ελλείμματος προϋποθέτει μείωση του ελλείμματος κατά 17% κάτι που επιφέρει τεράστια ύφεση. Η Ελλάδα όμως είναι εκτεθειμένη στο διεθνή ανταγωνισμό, με αύξηση των εισαγωγών και μείωση των εξαγωγών. Για να γίνει ανταγωνιστική το μοναδικό εργαλείο που έχει είναι η αύξηση των εξαγωγών και η μείωση των εισαγωγών.
Αν η Ελλάδα βγει εκτός ευρωζώνης θα γίνει υποτίμηση του νομίσματος κατά 50%. Η υποτίμηση αυξάνει τις τιμές των ξένων αγαθών σε σχέση με τα εγχώρια, πέφτει η ζήτηση των ξένων αγαθών αλλά μειώνονται οι τιμές των εγχώριων. Επομένως έχουμε αύξηση των εξαγωγών και μείωση των εισαγωγών. Η υποτίμηση έχει ένα θετικό αποτέλεσμα ότι βελτιώνει τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της χώρας, αλλά και ένα αρνητικό ότι προκαλεί έναν κύκλο υπερπληθωρισμού. Με μια υποτίμηση ωστόσο, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θα βελτιωθεί σε 4 χρόνια κατά 7-8% του ΑΕΠ.

Κ. ΛΑΠΑΒΙΤΣΑΣ: 

Η παγκόσμια κρίση του 2007 ήταν μια κρίση τραπεζών που οδήγησε σε ύφεση. Σήμερα υπάρχει ο κίνδυνος μιας νέας κρίσης τραπεζών. Πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο, μια διαδικασία που αν ξεφύγει από τον έλεγχο, θα οδηγήσει σε καταστάσεις του 1930.

 

Το ευρώ είναι κομβικό στοιχείο της κρίσης.
 

Το ευρώ είναι μια μορφή παγκόσμιου χρήματος για να εξυπηρετήσει τη διαδικασία της παγκόσμιας αγοράς. Το ευρώ είναι ο κύριος ανταγωνιστής του δολαρίου. Το ευρώ φτιάχτηκε από έναν συνασπισμό χωρών και από αυτό πηγάζει η ισχύς αλλά και οι αδυναμίες του.

Από τη φύση του το ευρώ είναι είναι υφεσιακό, σκληρό νόμισμα και εμπεριέχει «ιεραρχία», γιατί δημιουργεί έντονο διαχωρισμό κέντρου-περιφέρειας.
Η επιλογή της Ελλάδας να συμμετέχει στη ζώνη του ευρώ ήταν ιστορικό σφάλμα.

Χρέος και ευρώ συνδέονται άμεσα. Ο διαχωρισμός κέντρου-περιφέρειας έφερε το έλλειμμα που δημιούργησε το χρέος, με τη συσσώρευση όχι μόνο εξωτερικού αλλά και εγχώριου δανεισμού. Υπάρχει αύξηση και του ιδιωτικού χρέους και όχι μόνο του δημόσιου, όπως λένε.
 

Σήμερα υπάρχει αλλαγή στη σύνθεση του χρέους. Το χρέος της Ελλάδας είναι σε ξένο νόμισμα, γιατί το ευρώ είναι στην πραγματικότητα ξένο νόμισμα για τις χώρες της περιφέρειας. Με την κρίση χάθηκε ο έλεγχος και του δημόσιου αλλά και του ιδιωτικού χρέους. Ο βασικότερος κίνδυνος της κρίσης είναι κίνδυνος για τις τράπεζες.

Η πολιτική της ΕΕ δεν είναι λάθος, αλλά είναι η ίδια η φύση της ευρωζώνης που διέπεται από ένα ιεραρχικό παγκόσμιο χρήμα, χωρίς ενιαίο κράτος και χωρίς ενιαίες τράπεζες, όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει Ευρωπαϊκή Τράπεζα. Η ΕΚΤ έχει περιορισμούς γιατί δεν έχει πίσω της ένα κράτος.

Η πολιτική της ΕΚΤ έχει τα εξής στοιχεία
-παροχή φτηνών δανείων σε τράπεζες, με υψηλό ρίσκο για την ίδια την ΕΚΤ
-ακριβά και λίγα δάνεια σε άλλα κράτη
-επιβολή σκληρής λιτότητας για να περάσει το κόστος των δανείων στην περιφέρεια
-αλλαγή συσχετισμών μεταξύ κεφαλαίου-εργασίας.
Σε αυτά τα στοιχεία στηρίζεται η πολιτική της ΕΕ για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Η πολιτική αυτή αποτυγχάνει γιατί η λιτότητα φέρνει ύφεση, και η ύφεση αυξάνει το χρέος.

Οι ιδιωτικές τράπεζες εκτίθενται περισσότερο σε δάνεια και επισφάλειες.

Η ΕΚΤ εκτίθεται στις τράπεζες.

Αυτός ο φαύλος κύκλος καταδικάζει την περιφέρεια σε κοινωνική αποσάθρωση και μακροχρόνια ύφεση. Έτσι θα έχουμε ένα μέλλον πολύ βαθειάς ύφεσης.
Αυτό είναι μέσα στη φύση του ευρώ. Άποψή μου είναι ότι αυτό το στοιχείο ωθεί τη ζώνη του ευρώ στη διάλυση. Η Ελλάδα ωθείται στο να βγει από το ευρώ.

Τι λέμε εμείς ως αριστερά.

Δεν υπάρχει εύκολη λύση. Η καταιγίδα θα έρθει με οποιονδήποτε τρόπο, αφού το χρέος με το ευρώ διαπλέκονται. Έτσι έχουμε τραπεζική κρίση, νομισματική κρίση και συναλλαγματική κρίση.

Σε περίπτωση στάσης πληρωμών, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε άμεσα την τραπεζική κρίση.

Η αντιμετώπιση του χρέους απαιτεί αθέτηση-στάση πληρωμών με δύο τρόπους. Είτε με πρωτοβουλία του δανειστή είτε με πρωτοβουλία του δανειζόμενου. (Θεωρώ απίθανο αυτό που λέγεται για κούρεμα 50% γιατί αυτό απαιτεί καταναγκασμό των τραπεζών και μεγάλα ανταλλάγματα.)
 

Σε περίπτωση αθέτησης-στάσης πληρωμών με πρωτοβουλία του δανειζόμενου-αν η Ελλάδα προχωρήσει σε αυτό το δρόμο- μπαίνει άμεσα θέμα δημοκρατίας και απαίτηση για κοινωνικό, λαϊκό και λογιστικό έλεγχο του χρέους.

Μια αθέτηση πληρωμών-χρέους θα χτυπήσει πρώτα τις τράπεζες που κατέχουν 60δις από το ελληνικό χρέος. Αποτέλεσμα, οι τράπεζες να μην έχουν ρευστότητα. Για να αντιμετωπιστεί η τραπεζική κρίση, θα πρέπει κάποιος να αγοράσει τις τράπεζες. Έχει λοιπόν μεγάλη σημασία να μείνουν οι τράπεζες στο κράτος. Απαιτείται εθνικοποίηση των τραπεζών. Αυτή η λύση δεν μπορεί να υπάρξει εντός ζώνης του ευρώ.
 

Η μόνη λογική λύση είναι η έξοδος από το ευρώ. Από κει και πέρα θα απαιτηθεί έλεγχος της νομισματικής πολιτικής από το κράτος και στήριξη κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών.

Η Γενική Κεντρική Τράπεζα Ελλάδας στην πραγματικότητα δεν υφίσταται σήμερα. Θα πρέπει να υπάρξει μια κεντρική ελληνική τράπεζα.

Η νομισματική διάσταση μιας στάσης πληρωμών: Το νόμισμα μπορεί να αλλάξει. Κάτι τέτοιο καλύπτει τα πρωτογενή ελλείμματα και αίρει τη λιτότητα.

Η συναλλαγματική κρίση: Είναι λάθος αυτό που λέγεται ότι θα εξανεμιστούν οι καταθέσεις. Θα πέσει η ισοτιμία. Θα αυξηθούν οι εξαγωγές που είναι το μόνο δυναμικό εργαλείο που έχουμε στα χέρια μας.

Στο αρχικό στάδιο μιας στάσης πληρωμών, θα υπάρξουν προβλήματα. Θα υπάρχει πρόβλημα εξασφάλισης βασικών ειδών-ενέργεια, πετρέλαιο, φάρμακα. Για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα χρειάζεται διοικητικός έλεγχος και περιοριστικά μέτρα-πχ. να περιορίσουμε τη χρήση ΙΧ.

Η χώρα σήμερα αντιμετωπίζει κατάσταση έκτακτης ανάγκης και διακυβεύεται η δημοκρατία. Πρέπει να διασωθεί η κοινωνία και η εθνική μας ανεξαρτησία.

Καταλήγοντας, στην πολιτική διάσταση του θέματος, θέλω να τονίσω ότι στον ανεπτυγμένο καπιταλισμό η αποτελεσματική δημοκρατία απαιτεί εθνικό κράτος.

*Αναλυτικότερο ρεπορτάζ σε σχέση με την εκδήλωση και τις τοποθετήσεις των υπόλοιπων ομιλητών,  εδώ