Η ΑΥΓΗ
Ημερομηνία δημοσίευσης: 12/02/2012
ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗ*
Χρειάστηκαν 38 μεταδικτατορικά χρόνια για να φτιαχτεί η εφιαλτική οπή. Μηδέν. Η σημερινή Κυριακή συγκεφαλαιώνει αυτό το κεντρικό μηδέν, που δεν είναι ούτε πολιτικό, ούτε εξωπολιτικό. Που δεν είναι ούτε ηθικό, ούτε ανήθικο, τουλάχιστον με τους όρους που καταλαβαίνει κανείς την πολιτική και την ηθική. Είναι ακατάληπτο, χωρίς διαστάσεις, χωρίς σχήμα, χωρίς πρόσωπο, μια διανεωτερική φούσκα. Φροντισμένα και τακτικά αδιανόητο, αδιάστατο, άσχημο. Ένα αέριο μηδέν, μολυσματικό που νοθεύει και τα λαϊκά κέρδη και τις λαϊκές αμαρτίες. Που διαστρέφει και τη συγχώρεση και την τιμωρία. Που τελικά αθωώνει ακόμα και το κακό, αφού εξουθενώνει κάθε δυνατότητα του καλού. Η αριστερή παραδοσιακή αισιοδοξία δεν μπορεί να το παρωθήσει. Η ευσέβεια δεν μπορεί να το υπομείνει. Ο Μ. Αναγνωστάκης δεν μπορεί να το ψάλλει. Η μικρόνοια δεν μπορεί να ψευδολογήσει πάνω του, να το ταξινομήσει -όπως έκανε τόσα χρόνια- στην κατηγορία «κακό», «δυσάρεστο», «δυσνόητο». Βγαίνεις και είσαι μέσα του. Στρίβεις και εξακολουθεί να κολλάει στα χέρια, στο σώμα, να επιμένει, να περισφίγγει. Παχύρευστο μηδέν, αιχμαλωτίζει και αναθέτει.
Ο Παπανδρέου έχει την ψυχοδομή βασανιστή, Μπάμπαλη, τώρα στο τέλειωμα μιας δολοφονικής θητείας, αμετανόητος και τσιμεντένιος θέλει εκλογές σε τρία τέρμινα. Προτείνει ένα διαστροφικό «αργότερα», μήπως κάμψει τους κακούς που τον τυραννούν εσωκομματικά, μήπως κρύψει τα ίχνη μέσα στις πολλαπλές ομηρίες των εχθρών του, μήπως συμβεί μια ακόμα μεγαλύτερη καταστροφή και επισκιάσει τη δική του ή μήπως έτσι βοηθηθεί η «δουλειά» που έχει ξεκινήσει δυο χρόνια τώρα. Το ίδιο πράττει και η διάδοχη κατάσταση. Ο Λοβέρδος, κρύφτηκε με κρυψίνοα γενναιότητα πίσω από το μαλακό εύρος του Βενιζέλου. Να καεί στην παρατεταμένη ήττα ο παχύς συνταγματολόγος, να αρθεί στην καμένη ΠΑΣΟΚική επιφάνεια ο βραχύς συνταγματολόγος. Ευρύτητα, βραχύτητα, κόλπα, λέξεις, τεχνάσματα, μίση. Το μαύρο κληροδότημα του Αντρέα φλέγεται κρύα. Στο Χέρφιλντ ένιωθες ότι σάπιζε ένα εξουσιαστικό σύστημα μαζί με το άρρωστο σώμα. Το ίδιο όμως συνέβη και με την πολιτική και ηθική εξάτμιση του Σημίτη με τα γερμανικά σκάνδαλα που συνόδευαν την καρκινική δανειακή διάβρωση των νοικοκυριών. Το ίδιο συμβαίνει και τώρα. Ο αφανισμός των Παπανδρέου συνοδεύει τον θάνατο της χώρας.
Η εξουσιαστική φλούδα του ΠΑΣΟΚ, η ανθεκτική και αδίστακτα ελισσόμενη παραηγετική ομάδα, πάντα διακονεί στην ασθένεια, για να γλυτώσει. Πάντα μαζικοποιεί την καταστροφή, την υπερσυγκεντρώνει στον δύοντα ηγέτη (που ούτως ή άλλως είναι πλέον άχρηστος ως όχημα εξουσίας) ώστε η ίδια να ανακαινισθεί καθαρή και άμωμος. Αυτή η συμπλοκή ασθένειας, φόνου και κοινωνικής καταστροφής είναι συνεπής με το ΠΑΣΟΚικό ιστορικό υπόλειμμα. Η αισθητική συμπλέκεται με την ιατρική και τη θρησκεία. Η ομάδα εξουσίας συντίθεται από τα βασικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά του εγκλήματος. Όλες οι πολιτικές παραβολές που μεταχειρίζεται θηρεύουν στα πεδία ιαματικού και τιμωρητικού λόγου. Φτιάχνουν την πιο μαύρη εκφραστική πεδιάδα από την περίοδο του εμφύλιου.
Ευτυχώς υπάρχει ελπίδα: Ομάδα βουλευτών -λίγο πριν την κρίσιμη ψηφοφορία ολικού τέλους- συλλέγει υπογραφές για παράταση της θητείας της κυβέρνησης, δηλαδή για μεγαλύτερη διάρκεια του πολιτικού μεροκάματου. Διαπραγματεύονται με την ψήφο - αφού δεν μπορούν να διαπραγματευτούν με την πολιτική ποιότητα. Αυτή η βουλιαγμένη ορμή τι μπορεί να δηλώνει πέρα από την αυτοσυντηρητική κτηνωδία ενός απέραντου υπεροπολιτικού μηχανισμού εξουσίας; Που εκφράζει την ένδεια όχι από έλλειμμα, αλλά από περίσσευμα; Το εντοπίζει και ο Γ. Πρετεντέρης στο “Βήμα”: Να απελευθερωθεί το (επόμενο) ΠΑΣΟΚ από την έντεχνα καλλιεργημένη ενοχή. Ή, αλλιώς, να μπορέσει το σύστημα να διαχειριστεί πολιτικά την καταστροφή, αφού δεν μπορεί να την αποτρέψει. Το μόνο που φαίνεται ότι χρειάζεται είναι η ταφή του αρχηγού με τα κτερίσματα και τους δούλους. Μια βύθιση, μια ταφή για να «ανασάνει» ο πολιτικός χώρος πάνω στην άπνοια της χώρας. Η κλοπή συνεχίζεται, η ταφή εξελίσσεται, η πολιτική σκηνή εξαλλάσσεται.
* Ο Δημήτρης Σεβαστάκης είναι ζωγράφος επ. καθηγητής ΕΜΠ
dsevastakis@arch.ntua.gr)
Χρειάστηκαν 38 μεταδικτατορικά χρόνια για να φτιαχτεί η εφιαλτική οπή. Μηδέν. Η σημερινή Κυριακή συγκεφαλαιώνει αυτό το κεντρικό μηδέν, που δεν είναι ούτε πολιτικό, ούτε εξωπολιτικό. Που δεν είναι ούτε ηθικό, ούτε ανήθικο, τουλάχιστον με τους όρους που καταλαβαίνει κανείς την πολιτική και την ηθική. Είναι ακατάληπτο, χωρίς διαστάσεις, χωρίς σχήμα, χωρίς πρόσωπο, μια διανεωτερική φούσκα. Φροντισμένα και τακτικά αδιανόητο, αδιάστατο, άσχημο. Ένα αέριο μηδέν, μολυσματικό που νοθεύει και τα λαϊκά κέρδη και τις λαϊκές αμαρτίες. Που διαστρέφει και τη συγχώρεση και την τιμωρία. Που τελικά αθωώνει ακόμα και το κακό, αφού εξουθενώνει κάθε δυνατότητα του καλού. Η αριστερή παραδοσιακή αισιοδοξία δεν μπορεί να το παρωθήσει. Η ευσέβεια δεν μπορεί να το υπομείνει. Ο Μ. Αναγνωστάκης δεν μπορεί να το ψάλλει. Η μικρόνοια δεν μπορεί να ψευδολογήσει πάνω του, να το ταξινομήσει -όπως έκανε τόσα χρόνια- στην κατηγορία «κακό», «δυσάρεστο», «δυσνόητο». Βγαίνεις και είσαι μέσα του. Στρίβεις και εξακολουθεί να κολλάει στα χέρια, στο σώμα, να επιμένει, να περισφίγγει. Παχύρευστο μηδέν, αιχμαλωτίζει και αναθέτει.
Ο Παπανδρέου έχει την ψυχοδομή βασανιστή, Μπάμπαλη, τώρα στο τέλειωμα μιας δολοφονικής θητείας, αμετανόητος και τσιμεντένιος θέλει εκλογές σε τρία τέρμινα. Προτείνει ένα διαστροφικό «αργότερα», μήπως κάμψει τους κακούς που τον τυραννούν εσωκομματικά, μήπως κρύψει τα ίχνη μέσα στις πολλαπλές ομηρίες των εχθρών του, μήπως συμβεί μια ακόμα μεγαλύτερη καταστροφή και επισκιάσει τη δική του ή μήπως έτσι βοηθηθεί η «δουλειά» που έχει ξεκινήσει δυο χρόνια τώρα. Το ίδιο πράττει και η διάδοχη κατάσταση. Ο Λοβέρδος, κρύφτηκε με κρυψίνοα γενναιότητα πίσω από το μαλακό εύρος του Βενιζέλου. Να καεί στην παρατεταμένη ήττα ο παχύς συνταγματολόγος, να αρθεί στην καμένη ΠΑΣΟΚική επιφάνεια ο βραχύς συνταγματολόγος. Ευρύτητα, βραχύτητα, κόλπα, λέξεις, τεχνάσματα, μίση. Το μαύρο κληροδότημα του Αντρέα φλέγεται κρύα. Στο Χέρφιλντ ένιωθες ότι σάπιζε ένα εξουσιαστικό σύστημα μαζί με το άρρωστο σώμα. Το ίδιο όμως συνέβη και με την πολιτική και ηθική εξάτμιση του Σημίτη με τα γερμανικά σκάνδαλα που συνόδευαν την καρκινική δανειακή διάβρωση των νοικοκυριών. Το ίδιο συμβαίνει και τώρα. Ο αφανισμός των Παπανδρέου συνοδεύει τον θάνατο της χώρας.
Η εξουσιαστική φλούδα του ΠΑΣΟΚ, η ανθεκτική και αδίστακτα ελισσόμενη παραηγετική ομάδα, πάντα διακονεί στην ασθένεια, για να γλυτώσει. Πάντα μαζικοποιεί την καταστροφή, την υπερσυγκεντρώνει στον δύοντα ηγέτη (που ούτως ή άλλως είναι πλέον άχρηστος ως όχημα εξουσίας) ώστε η ίδια να ανακαινισθεί καθαρή και άμωμος. Αυτή η συμπλοκή ασθένειας, φόνου και κοινωνικής καταστροφής είναι συνεπής με το ΠΑΣΟΚικό ιστορικό υπόλειμμα. Η αισθητική συμπλέκεται με την ιατρική και τη θρησκεία. Η ομάδα εξουσίας συντίθεται από τα βασικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά του εγκλήματος. Όλες οι πολιτικές παραβολές που μεταχειρίζεται θηρεύουν στα πεδία ιαματικού και τιμωρητικού λόγου. Φτιάχνουν την πιο μαύρη εκφραστική πεδιάδα από την περίοδο του εμφύλιου.
Ευτυχώς υπάρχει ελπίδα: Ομάδα βουλευτών -λίγο πριν την κρίσιμη ψηφοφορία ολικού τέλους- συλλέγει υπογραφές για παράταση της θητείας της κυβέρνησης, δηλαδή για μεγαλύτερη διάρκεια του πολιτικού μεροκάματου. Διαπραγματεύονται με την ψήφο - αφού δεν μπορούν να διαπραγματευτούν με την πολιτική ποιότητα. Αυτή η βουλιαγμένη ορμή τι μπορεί να δηλώνει πέρα από την αυτοσυντηρητική κτηνωδία ενός απέραντου υπεροπολιτικού μηχανισμού εξουσίας; Που εκφράζει την ένδεια όχι από έλλειμμα, αλλά από περίσσευμα; Το εντοπίζει και ο Γ. Πρετεντέρης στο “Βήμα”: Να απελευθερωθεί το (επόμενο) ΠΑΣΟΚ από την έντεχνα καλλιεργημένη ενοχή. Ή, αλλιώς, να μπορέσει το σύστημα να διαχειριστεί πολιτικά την καταστροφή, αφού δεν μπορεί να την αποτρέψει. Το μόνο που φαίνεται ότι χρειάζεται είναι η ταφή του αρχηγού με τα κτερίσματα και τους δούλους. Μια βύθιση, μια ταφή για να «ανασάνει» ο πολιτικός χώρος πάνω στην άπνοια της χώρας. Η κλοπή συνεχίζεται, η ταφή εξελίσσεται, η πολιτική σκηνή εξαλλάσσεται.
* Ο Δημήτρης Σεβαστάκης είναι ζωγράφος επ. καθηγητής ΕΜΠ
dsevastakis@arch.ntua.gr)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου