Ενέχυρο η Ελλάδα και στους ιδιώτες πιστωτές;

Του ΝΩΝΤΑ ΧΑΛΔΟΥΠΗ Επικίνδυνη τροπή για το εθνικό συμφέρον στις διαπραγματεύσεις για το PSI: η κυβέρνηση έτοιμη να αποδεχτεί την εξομοίωση δικαιωμάτων των τραπεζών με το EFSF

Σε κατεύθυνση άκρως επικίνδυνη για το εθνικό συμφέρον κινούνται οι διαπραγματεύσεις με τους ιδιώτες πιστωτές για το PSI, καθώς οι τραπεζίτες προσπαθούν με πλήθος νομικών ελιγμών να εξασφαλίσουν ότι δεν πρόκειται στο μέλλον να υποστούν νέο «κούρεμα» και ότι τα νέα ομόλογα που θα εκδοθούν θα αποπληρωθούν σε ευρώ, ακόμη κι αν η χώρα υποχρεωθεί να εξέλθει από την Ευρωζώνη και να επιστρέψει σε εθνικό νόμισμα.

Eνδεικτικό της νέας τροπής των συζητήσεων, που θα συνεχιστούν στο Παρίσι μετά τη συνάντηση του Ευ. Βενιζέλου με τον εκπρόσωπο των τραπεζιτών, Τσαρλς Νταλάρα, αυτή την εβδομάδα στην Αθήνα είναι ότι η διαπραγματευτική ομάδα των πιστωτών έσπευσε να προσλάβει δύο κορυφαίες εταιρείες νομικών συμβούλων και τον οίκο Blackstone. Αυτό δείχνει, όπως εκτιμούν αναλυτές, ότι η διαπραγμάτευση περνά σε σύνθετα νομικά θέματα, καθώς οι ιδιώτες πιστωτές επιχειρούν να «θωρακίσουν» τα συμφέροντά τους με τρόπο απολύτως δεσμευτικό για το ελληνικό Δημόσιο. Αυτή η διαπραγμάτευση έχει δύο πλευρές: n Από τη μια, η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει να αυξήσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό το «κούρεμα» του χρέους, σε όρους παρούσας καθαρής αξίας, δηλαδή πάνω από το ήδη συμφωνημένο ποσοστό «κουρέματος» της ονομαστικής αξίας των ομολόγων κατά 50%. Αυτό σημαίνει ότι οι πιστωτές θα πρέπει να δεχτούν σχετικά χαμηλά επιτόκια στα νέα ομόλογα, ώστε να μειωθούν οι μελλοντικές δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους στα επίπεδα που έχει προϋπολογίσει η κυβέρνηση. n Από την πλευρά τους, όμως, οι ιδιώτες πιστωτές θέλουν σε αντάλλαγμα πλήρη κάλυψη για δύο ενδεχόμενα, που δεν μπορούν, δυστυχώς, να αποκλειστούν: την πιθανή αδυναμία της Ελλάδας να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της στο μέλλον, που θα οδηγήσει σε νέα συζήτηση για «κούρεμα» των ιδιωτών πιστωτών, αλλά και τον κίνδυνο εξόδου της χώρας από την Ευρωζώνη, την οποία δεν αποκλείουν οι ευρωπαίοι εταίροι μας. Σύμφωνα με πληροφορίες, ένας βασικός όρος που έχουν θέσει οι πιστωτές και, δυστυχώς, η κυβέρνηση δείχνει έτοιμη να αποδεχτεί, είναι να εξομοιωθούν τα δικαιώματα που θα έχουν ως κάτοχοι των νέων ομολόγων, που θα προκύψουν από το PSI, με τα δικαιώματα που θα έχει ο ευρωπαϊκός μηχανισμός στήριξης (EFSF) από τα δάνεια που πρόκειται να χορηγήσει στη χώρα μας με το νέο χρηματοδοτικό «πακέτο» των 130 δισ. ευρώ. Σε αυτό το σημείο η διαπραγμάτευση γίνεται ιδιαίτερα περίπλοκη, αφού προς το παρόν δεν έχει υπογραφεί η σύμβαση δανεισμού της Ελλάδας από το EFSF. Θεωρείται, όμως, πολύ πιθανό ότι το EFSF θα έχει, ως δανειστής, ακριβώς τα ίδια δικαιώματα που είχαν οι εθνικές κυβερνήσεις της Ευρωζώνης, όταν συμφώνησαν για το πρώτο δάνειο προς τη χώρα μας, των 110 δισ. ευρώ. Ως γνωστόν, μεταξύ των πρωτοφανών δικαιωμάτων που είχαν εξασφαλίσει με την πρώτη δανειακή σύμβαση οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, περιλαμβάνεται και η άνευ όρων και αμετάκλητη παραίτηση της Ελλάδας από την ασυλία της εθνικής κυριαρχίας, ώστε να μπορούν οι πιστωτές να προχωρήσουν σε κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων του ελληνικού Δημοσίου σε περίπτωση χρεοκοπίας. Προς το παρόν, είναι άγνωστο αν και η δεύτερη δανειακή σύμβαση με τους Ευρωπαίους, που αυτή τη φορά θα μας δανείσουν μέσω του EFSF, θα περιλαμβάνει τέτοιους επαχθείς όρους, αλλά αυτό θεωρείται πολύ πιθανό. Αυτή η νομική «αλυσίδα» που προσπαθούν να στήσουν οι ιδιώτες πιστωτές μπορεί να οδηγήσει σε μια εθνικά ταπεινωτική και άκρως επικίνδυνη συμφωνία για τους όρους του PSI, μέσω της οποίας θα τεθεί όλη η δημόσια περιουσία ενέχυρο για την εξασφάλιση απαιτήσεων των ιδιωτών πιστωτών, όπως ακριβώς είχε συμβεί με την πρώτη δανειακή σύμβαση με τα κράτη της Ευρωζώνης. Επιπλέον, οι πιστωτές επιμένουν -αν και η κυβέρνηση φέρεται να το αρνείται- να εκδοθούν τα νέα ομόλογα με βάση το αγγλικό δίκαιο, ώστε να είναι πολύ πιο δύσκολο μελλοντικό «κούρεμά» τους, αλλά και να γίνει πρακτικά αδύνατη η εξόφλησή τους σε δραχμές στην απευκταία περίπτωση εξόδου της χώρας από την Ευρωζώνη. Μένει να φανεί τις επόμενες εβδομάδες αν η κυβέρνηση Παπαδήμου θα συρθεί τελικά στη συνομολόγηση τέτοιων εθνικά επαχθών όρων, για να πετύχει μια μείωση χρέους αμφίβολης αξίας, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, αφού και πάλι θα παραμείνει οριακή η δυνατότητα βιώσιμης εξυπηρέτησής του. Ακόμη και το ΔΝΤ πάντως, στο κείμενο της τελευταίας αναθεώρησης του Μνημονίου, αμφισβητεί το αν μπορεί να προχωρήσει σε εθελοντική βάση ένα τόσο μεγάλο «κούρεμα» χρέους, υπονοώντας ότι τελικά η μόνη λύση ίσως να είναι η επιβολή του «κουρέματος» χρέους στους πιστωτές, που θα οδηγήσει σε κανονική χρεοκοπία («default») της χώρας.